- BPSOS hoạt động để giúp người chứ không làm phường tuồng Sơn Đông mãi võ
Ts. Nguyễn Đình Thắng
Ngày 31 tháng 5, 2023
http://machsongmedia.com
Ngày 29 tháng 5, Ông Đoàn Huy Chương, một người tị nạn đang tạm dung ở Thái Lan, bình luận trên Facebook về thông báo gây quỹ cuối năm 2022 của BPSOS: “Tiến sĩ kêu gọi giúp ai chứ tôi cũng là người tị nạn mà có được BPSOS giúp đâu?”
Chủ trương của BPSOS là không tiết lộ thông tin cá nhân của những người được giúp, ngoại trừ khi có lời yêu cầu của đương sự. Lời bình luận kể trên có thể xem như là lời yêu cầu và cho phép chúng tôi công khai hoá thông tin về những giúp đỡ của chúng tôi dành cho ông Chương.
Hình 1 – Bình luận của Ông Đoàn Huy Chương, ngày 29/05/2023
Để rõ ý cho câu trả lời, trước hết xin giới thiệu tóm tắt hoạt động của BPSOS ở Thái Lan, gồm 3 bộ phận chính:
- Toán hỗ trợ xã hội dân sự, gọi tắt là toán CSD (Civil Society Development Team), với các hoạt động về đào tạo, bảo vệ, và hỗ trợ những cá nhân tranh đấu cho nhân quyền còn ở Việt Nam hoặc đã chạy sang Thái Lan; và phát huy nội lực và thế quốc tế cho các cộng đồng tôn giáo hay sắc tộc bị bách hại ở trong nước.
- Toán pháp lý, gọi tắt là toán CAP (Center for Asylum Protection), giúp người đến Thái Lan lánh nạn lập hồ sơ xin quy chế tị nạn với Cao Uỷ Tị Nạn LHQ, can thiệp cho những người bị cảnh sát Thái Lan bắt, và giới thiệu hồ sơ định cư với CUTN/LHQ và các quốc gia đệ tam.
- Toán phòng, chống buôn người, gọi tắt là toán CAMSA (Coalition to Abolish Modern-day Slavery in Asia), chuyên về giải cứu nạn nhân ở các quốc gia tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân sau khi hồi hương, và phá vỡ các đường dây buôn người núp bóng chương trình xuất khẩu lao động của nhà nước Việt Nam.
3 bộ phận này không chia sẻ với nhau thông tin cá nhân của người được từng bộ phận giúp đỡ nếu chưa được phép của đương sự, chứ đừng nói là chia sẻ thông tin của họ ra ngoài BPSOS.
Và bây giờ là câu trả lời: Ông Đoàn Huy Chương đã được trợ giúp bởi cả toán CSD và toán CAP, không phải một mà là nhiều lần.
Những giúp đỡ của toán CSD:
(1) Ngay khi đặt chân đến Thái Lan, Ông Chương đã nhận được khoản trợ giúp khẩn cấp là 45,910 Baht (tương đương 1,450 USD) mà chúng tôi xin được từ một tổ chức thân hữu. Dưới đây là đơn ký nhận của Ông Chương.
Hình 2 – Biên nhận Ông Chương ký khi nhận tiền, ngày 24/01/2018
(2) Ngày 10 tháng 6, 2014, khi Ông Chương đang ở tù cộng sản, chúng tôi đã chuyển 3,870 USD cho vợ của ông ta, bà Chiêm Thị Tường Mạnh, (Hình 3) dựa theo lời khai về nhu cầu cần giúp đỡ của bà ta (Hình 4). Khoản hỗ trợ này BPSOS xin được từ một tổ chức thân hữu khác nữa. Ghi chú: Sau khi nhận được đơn yêu cầu của bà Mạnh, chính tôi đã gọi nói chuyện trực tiếp với bà ta qua điện thoại. Nội dung trao đổi được tôi ghi lại theo dạng báo cáo tóm tắt (Hình 5) kèm với bảng thẩm định nhu cầu (Hình 6). Đồng thời tôi nhờ Ông Nguyễn Quốc Khải làm sợi dây liên lạc với gia đình của Ông Chương, nhằm tránh rủi ro cho họ. Ông Khải là người đã chuyển tiền cho bà Mạnh.
Hình 3 — Chứng cứ chuyển tiền cho Ông Nguyễn Quốc Khải để gửi về cho vợ của Ông Chương, ngày 10/06/2014
Hình 4 — Đơn yêu cầu được trợ giúp của bà Mạnh, vợ Ông Chương, đề ngày 29/01/2014
Hình 5 – Báo cáo nội bộ về cuộc gọi điện thoại cho bà Mạnh, ngày 13/03/2014
Hình 6 – Bảng thẩm định nhu cầu dựa trên cuộc nói chuyện điện thoại với bà Mạnh, ngày 14/03/2014
(3) Song song, BPSOS vận động Quốc Hội Hoa Kỳ lên tiếng cho 3 thành viên bị bỏ tù của tổ chức Lao Động Việt, trong đó có Ông Chương. Chúng tôi đã sắp xếp để Bà Trần Thị Ngọc Minh, mẹ của Bà Đỗ Thị Minh Hạnh, điều trần trước Uỷ Hội Nhân Quyền Tom Lantos của Hạ Viện ngày 15 tháng 1, 2014.
Hình 7 — Bà Trần Thị Ngọc Minh cùng với Ts. Nguyễn Đình Thắng tại buổi điều trần trước Uỷ Hội Nhân Quyền Tom Lantos, ngày 15/01/2014 (lấy từ internet)
Sau buổi điều trần, tôi đích thân hướng dẫn Bà Trần Thị Ngọc Minh đến gặp một số dân biểu, trong đó có Ông Chris Van Hollen (đảng Dân Chủ, Maryland). Ông Van Hollen đồng ý “bảo trợ” cả 3 người tù là thành viên của Lao Động Việt gồm Đoàn Huy Chương, Đỗ Thị Minh Hạnh và Nguyễn Hoàng Quốc Hùng thông qua “Đề Án Bảo Vệ Tự Do” của Uỷ Hội Nhân Quyền Tom Lantos. Đề án này vận động các vị dân biểu liên bang Hoa Kỳ lên tiếng cho các tù nhân lương tâm, yêu cầu chính quyền trả tự do cho họ, và bảo vệ sự an toàn của họ khi còn ở trong tù. Sau khi DB Van Hollen đắc cử vào Thượng Viện, ông ta tiếp tục bảo trợ cả 3 người này. Xem hồ sơ lưu về Đoàn Huy Chương tại trang mạng của Uỷ Hội Nhân Quyền Tom Lantos: https://humanrightscommission.house.gov/defending-freedom-project/released-prisoners-country/Vietnam/Doan-Huy-Chuong
Những giúp đỡ của toán CAP:
(1) Tháng 1 năm 2018, Ông Chương đến văn phòng của CAP tại Bangkok để được luật sư hướng dẫn chung với một số người xin tị nạn khác về cách chuẩn bị lời khai với CUTN/LHQ. Ngày 18 tháng 4, 2018, Ông Chương được CUTN/LHQ phỏng vấn. Ngày 25 tháng 5, 2018, CUTN/LHQ quyết định công nhận tư cách tị nạn của Ông Chương. Ghi chú: Luật sư của chúng tôi không cần phải bỏ công sức giúp Ông Chương viết xuống lời khai vì qua các cuộc vận động của toán CSD, hồ sơ của 3 thành viên Lao Động Việt bị ở tù đã được đưa vào hồ sơ của Quốc Hội, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, và được chạy tin trong giới truyền thông Anh ngữ (ví dụ: https://thehill.com/blogs/global-affairs/human-rights/195868-lawmakers-adopt-prisoners-in-human-rights-push/). CUTN/LHQ đã có những thông tin này để đối chiếu với lời khai của ông Chương. Đó cũng là lý do họ đã đi đến quyết định một cách tương đối nhanh chóng.
(2) Ngày 5 tháng 8, 2019, Ông Chương cùng với 2 người tị nạn bị cảnh sát khu Pratunam câu lưu sau một vụ xô xát với Ông Đỗ Đức Hợp. Một nữ luật sư và một nam luật sư của toán CAP, cùng là người Thái Lan, đã cùng với 2 thông dịch viên người Việt của BPSOS đến nơi họ bị tạm giam để điều đình trả tự do. Vì một người trong nhóm của Ông Chương đã rêu rao trên livestream rằng cảnh sát Thái ăn tiền của nhà nước Việt Nam để bắt người tị nạn, vi phạm điều 372 Bộ Luật Hình Sự Thái Lan về tội vu khống, cảnh sát Thái Lan quyết định làm căng. Sau cả buổi điều đình, 2 luật sư của CAP thuyết phục được cảnh sát nhẹ tay: Cả 4 người trong cuộc phải đóng phạt từ 1000 đến 3000 Baht mỗi người, và người làm livestream phải gỡ đi video mang tính vu khống. Sau đó toán luật sư đã gửi bản tường trình trực tiếp đến tôi.
(3) Ngày 17 tháng 3, 2021, Ông Chương gọi cho vị luật sư trưởng của toán CAP để xin trợ giúp pháp lý sau khi có vụ xô xát xảy ra trước đó tại nơi cư ngụ của Ông Chương. Khi biết được rằng hầu hết những người liên quan thuộc cả 2 bên đều đang được đại diện pháp lý bởi toán CAP, vị luật sư trưởng giải thích cho Ông Chương tình trạng mâu thuẫn lợi ích nếu giúp cho bất kỳ bên nào. Vị luật sư trưởng này liền gọi điện thoại cho tổ chức Asylum Access Thailand (AAT) để giới thiệu ông Chương với họ và giúp ông Chương làm đơn chuyển hồ sơ sang đó. Toán CAP chấm dứt đại diện pháp lý cho Ông Chương kể từ đó. Ghi chú: AAT và CAP là 2 văn phòng pháp lý miễn phí duy nhất ở Thái Lan giúp lập hồ sơ xin quy chế tị nạn với CUTN/LHQ.
Hình 8 — Bản tường trình nội bộ của một luật sư người Thái thuộc toán CAP, ngày 6/8/2019
Khi Ông Đoàn Huy Chương bình luận rằng BPSOS không hề giúp gì mình thì đó là nói sai sự thật, là vu khống. Từng hú hồn thoát tội vu khống năm 2019 nhờ sự can thiệp của luật sư trong toán CAP, lẽ ra Ông Chương không nên tái phạm.
Ở cuối lời bình luận trên Facebook ngày 29 tháng 5, Ông Chương còn yêu cầu: “Vậy xin hỏi tên, phone và email của 56 người này để chúng tôi kiểm chứng. Họ đi định cư do Cao Uỷ đưa đi hay VOICE bảo lãnh ? Bpsos có làm giấy tờ và tiền bạc bảo lãnh cho họ đi định cư không?” Chúng tôi không thể đáp ứng loại yêu cầu như vậy vì chủ trương không tiết lộ thông tin cá nhân của những ai được chúng tôi giúp đỡ trừ khi có sự cho phép của chính đương sự.
Trong thời gian gần đây, một số người tị nạn ở Thái Lan cũng đã có hành động vu khống BPSOS tương tự như Ông Chương. Rất dễ để chúng tôi chứng minh ngược lại bằng cách tiết lộ thông tin như trên về họ. Nhưng chúng tôi đã không làm vì không cho phép các lời vu vạ đưa đẩy chúng tôi vi phạm các nguyên tắc của chính mình.
Tóm lại, BPSOS chủ trương tạo phúc lợi cho người được giúp. Vì sự phô trương không đóng góp gì cho mục đích tạo phúc lợi này, chúng tôi không làm.
Hơn nữa, chúng tôi tuyệt nhiên không muốn triệu họ lên sân khấu diễn tuồng trong tiếng kèn tiếng trống rồi ca bài tri ân trước micro và ống kính của giới truyền thông. Làm như vậy là khinh thường nhân phẩm của người được giúp, chúng tôi không làm.
Đó là chưa kể có người, có tổ chức chuyên mầu mè tự đánh bóng mình để rồi lập loè đánh lận các mạnh thường quân và công chúng. Làm như vậy là tự hạ nhân cách, chúng tôi không làm.
Chúng tôi chọn cách hoạt động chuyên nghiệp và hiệu quả, chứ không chọn làm phường Sơn Đông mãi võ.