Quá trễ cho tự do: cựu thuyền nhân bị bỏ rơi đã qua đời

Ts. Nguyễn Đình Thắng

Ngày 11 tháng 4, 2023

http://machsongmedia.com

Người xứng đáng đã xuôi tay

Đầu tháng 2 vừa rồi tôi được tin Bà Lê Thị Trang qua đời ở tuổi 85. Vừa buồn vừa lo. Tôi xót xa vì bà chưa kịp hưởng một giây, một phút tự do trong thân phận bất hạnh, vô tổ quốc kéo dài hơn 30 năm. Tôi lo vì người con gái thiểu năng và đứa cháu ngoại của bà giờ sẽ ra sao?

Hình 1 – Bà Lê Thị Trang được các người tị nạn tặng quà dịp Tết

Bà Trang là cựu thuyền nhân, dắt theo con gái khi ấy còn trẻ, đến Thái Lan tị nạn.

“Qua đây lâu rồi, từ khi chưa có thằng nhóc, bây giờ tới có thằng nhóc luôn rồi,” cô con gái tên Nguyễn Thị Na kể.

Cô Na giờ đã 55 tuổi, còn thằng nhóc, đó là A Tỷ con của cô Na, năm nay đã 20.

Pic_2_-_Nguyen_Thi_Na_A_Ty.jpg

Hình 2 — Cô Nguyễn Thị Na và con trai A Tỷ

Tôi nghe về bà Trang khoảng giữa năm 2018 và có ghi bà và gia đình trong số cựu thuyền nhân lưu lạc, vô tổ quốc đã bị bỏ rơi.

Cuối tháng 6 năm 2019, LM Nguyễn Văn Khải từ Roma giới thiệu với tôi một nữ giáo dân ở Houston, Texas muốn đi thăm đồng bào tị nạn ở Thái Lan. Tôi kết nối cô ấy với nhân sự của BPSOS ở Thái Lan. Đầu tháng 7 năm 2019, vị mạnh thường quân này đến Thái Lan cùng với 2 vị linh mục; họ có đến thăm bà Trang và gia đình. Sau đó, hàng tháng bà nhận được sự giúp đỡ tài chính từ những ân nhân này.

Pic_3_-_Gift_from_Father_Hao.jpg

Hình 3 – Quà hiện kim của “Cha Hảo” chuyển đến bà Trang, tháng 3 năm 2020

Cảm thông gia cảnh khó khăn của bà Trang, các người tị nạn sống trong khu xóm thỉnh thoảng cũng ghé thăm, cho thùng mì, túi gạo, hoặc ít tiền mặt. Chẳng dư giả gì, họ chắt bóp để đùm bọc nhau.

Pic_4_-_Dr_Thang_visiting_Le_Thi_Trang.jpg

Hình 4 — Ts. Nguyễn Đình Thắng thăm hỏi cô Lê Thị Trang, ngày 20 tháng 12, 2019

Cuối tháng 12 năm 2019, tôi đến thăm bà Trang. Khu xóm này trước đây tôi đã đến nhiều lần. Nó ở gần một cơ sở Công Giáo với các soeur, nếu tôi nhớ không lầm, thuộc dòng Chúa Chiên Lành. Năm 2010, tôi từng đưa một số đồng bào tị nạn người Tây Nguyên đến đây để được giúp đỡ.

Bà Trang ở cùng với người con gái và đứa cháu ngoại sống loanh quanh trong căn phòng bé tí tẹo, bốn vách tường kín mít, bít bùng, ngột ngạt, không cửa sổ. Nhờ có vị linh mục người Thái gửi gắm, gia đình bà Trang được một giáo dân người Thái cho tá túc nơi đây nhiều năm mà không lấy tiền.

“Cha ở nhà thờ giúp cháu đi học; cho gạo, mì, gà…”, cô Na tâm sự.

Pic_5_-_Ms_Tanya_visiting_Le_Thi_Trang.jpg

Hình 5 — Cô Tanya Nguyễn-Đỗ đến thăm bà Trang, tháng 11 năm 2022

Khi hỏi về giấy tờ liên quan quy chế tị nạn, bà nói là có nhưng khi dọn nhà lần chót thì để đâu không tìm ra. Người tị nạn dẫn tôi đến thăm bà xác nhận đã từng thấy tờ giấy CUTN/LHQ cấp cho gia đình bà từ xa xửa xa xưa.

Tôi hỏi là có ghi danh cho chương trình định cư nhân đạo của Canada không thì bà Trang cho biết thoạt tiên không biết đến chương trình này. Đến khi biết thì bà lại cho rằng ghi danh vô ích vì nhiều gia đình cựu thuyền nhân vẫn chẳng đi đâu dù đã ghi danh từ lâu. Đành cam phận.

Pic_6_-_Le_Thi_Trang_hospitalized.jpg

Hình 6 — Bà Trang trong bệnh viện cấp cứu, tháng 4 năm 2018

Đầu năm nay, tôi nhờ một người tị nạn đến lấy thông tin về bà Trang, con và cháu để lập hồ sơ rồi chuyển cho luật sư của chúng tôi can thiệp. Người này hẹn sau Tết sẽ ghé thăm và lấy thông tin. Tết vừa qua, tôi được tin bà Trang cũng vừa qua đời.

Theo cô Na, mẹ của cô mang nhiều chứng bệnh trong người: bao tử, tim phổi… và nhiều lần đã phải nhập viện.

Người không xứng đáng lại hưởng lợi

Bất mãn vì chính mình đã bị bỏ rơi, bà Lê Thị Ba từng lên tiếng tố cáo những khuất tất trong việc lập danh sách định cư theo chương trình nhân đạo của Canada. Trong email ngày 6 tháng 12, 2014, bà Lê Thị Ba kể: “Chị bảo rằng chị sẽ đem danh sách [thuyền nhân] sót tên xuống Sikiew để nhờ Cha xác nhận, hoặc nếu có thể chị sẽ cùng [anh chị em] xuống găp Cha thì Hội bảo chị cứ lập [danh sách] rồi đưa cho Vũ.”

Hội ở đây là Trịnh Hội. Vũ ở đây là Cao Lê Vũ.

Pic_7_-_Le_Thi_Bas_email.jpg

Hình 7 — Email ngày 6 tháng 12, 2014 của bà Lê Thị Ba

Ông Cao Lê Vũ trước đây là thuyền nhân, nhưng không hề lưu lạc, không hề vô tổ quốc.

Sau khi hồi hương, ông ta hợp tác với Công Ty Cổ Phần Nồi Hơi Việt Nam, đăng ký kinh doanh ở Hà Nội, để xuất cảng nồi hơi sang Thái Lan.

Pic_8_-_Cao_Le_Vu_in_Ha_Noi.jpg

Hình 8 – Ông Cao Lê Vũ trước Công Ty Cổ Phần Nồi Hơi Việt Nam, Hà Nội, năm 2006

Được một thời gian, ông Cao Lê Vũ sang Thái Lan cộng tác với công ty du lịch lữ hành của Nguyễn Việt Trung và cả với công ty du lịch lữ hành của Võ Văn Dũng (Dũng Loa). Khi ấy, ông Cao Lê Vũ lấy tên Thái là Boonkert Saksitthiphorn.

Khi chương trình định cư nhân đạo dành cho các cựu thuyền nhân lưu lạc, vô tổ quốc lâu năm ở Thái Lan mở ra, ông Cao Lê Vũ được giao chức năng là người lập danh sách những ai được tham gia chương trình.

Pic_9_-_Cao_Le_Vu_in_Thailand.jpg
Hình 9 — Ông Cao Lê Vũ ở Thái Lan, đảm nhận việc lập danh sách định cư Canada theo chương trình nhân đạo

Ông Cao Lê Vũ mở đường cho các ông Nguyễn Việt Trung và Dũng Loa đưa hàng loạt các trường hợp đóng giả thuyền nhân lưu lạc, vô tổ quốc đi Canada, trong đó có Thạch Đông (1 người) và em gái là Thạch Hiền (1) đóng giả làm vợ của Thạch Đông; Kieng Sabay, vợ và 3 con trai (5); Lâm Phước Xe, vợ và con gái (3); Phạm Hoàng Dũng và vợ (2); Dũng Loa và con gái (2); Trương Thị Lan Anh (1) đóng giả làm vợ của Dũng Loa; Trương Vinh (1) đóng giả làm con của Dũng Loa; Nguyễn Thuý (1); Nguyễn Việt Trung, vợ và 2 con (4).

Sau khi đưa hàng loạt người nhập cư lậu và Canada, ông Cao Lê Vũ đi đoạn hậu cùng với con gái và đến Canada tháng 4 năm 2015.

Riêng một đường dây này đã đưa tổng cộng 23 người không hợp lệ vào Canada. Con số này ngang ngửa với con số cựu thuyền nhân thật sự lưu lạc, thật sự vô tổ quốc đã bị bỏ rơi: 14 hồ sơ gồm 26 người.

Pic_10_-_Cao_Le_Vu_at_Pearson_Airport.jpg

Hình 10 – Ông Cao Lê Vũ và con gái được đón tiếp nồng hậu tại phi trường Pearson, Toronto ngày 24 tháng 4, 2015

Công lý ở đâu?

Hành trình tìm tư do đã kết liễu; đã quá trễ để đem lại công lý cho bà Lê Thị Trang.

Mẹ con cô Na và A Tỷ giờ đây hoàn toàn bơ vơ. Cô Na bị chứng khi nhớ khi quên, không biết làm sao lo cho con.

Trong cuộc phỏng vấn sau khi mất mẹ, cô Na khẩn cầu: “Xin giới thiệu người này người kia giúp như đã giúp cô Trang”. Cô Na gọi mẹ là “cô” Trang.

Trong khi đó, cả một đường dây những người có cuộc sống sung túc, dư giả đã kéo nhau đến Canada, lấy chỗ của những người thật sự khốn cùng, thật sự không lối thoát, thật sự xứng đáng để được chính phủ Canada cưu mang.

Đó là bất công. Đó là tráo trở. Đó là nhẫn tâm.

Pic_11_-_Nguyen_Thi_Na_vs_Cao_Le_Vu.jpg

Hình 11 — Cô Nguyễn Thị Na ở Thái Lan; ông Cao Lê Vũ ở Canada

Tôi đã nhiều lần kêu gọi và lần nữa kêu gọi những thành phần hữu trách, vì lương tri, vì lòng trắc ẩn và vì ý thức trách nhiệm, hãy thực tâm góp phần tìm giải pháp có hậu cho những thuyền nhân Việt Nam lưu lạc, vô tổ quốc cuối cùng.

Tôi cũng kêu gọi các người làm truyền thông có lương tâm đứng về phe của người yếu thế, của các nạn nhân của sự bất công, của các cựu thuyền nhân bị bỏ rơi lại Thái Lan.

Bài liên quan:

Nghịch lý cựu thuyền nhân: giả được cưu mang nhân đạo; thật tiếp tục lưu lạc, vô tổ quốc
https://machsongmedia.com/vietnam/bao-ve-nguoi-ti-nan/1923-nghich-ly-cuu-thuyen-nhan-gia-duoc-cuu-mang-nhan-dao-that-tiep-tuc-luu-lac-vo-to-quoc

Hai cảnh đời tương phản giữa thật và giả
https://machsongmedia.com/vietnam/bao-ve-nguoi-ti-nan/1922-hai-canh-doi-tuong-phan-giua-that-va-gia

Các cựu thuyền nhân bị bỏ rơi ở Thái Lan: Cảnh đời tương phản giữa thật và giả
https://machsongmedia.com/vietnam/bao-ve-nguoi-ti-nan/1920-cac-cuu-thuyen-nhan-bi-bo-roi-o-thai-lan-canh-doi-tuong-phan-giua-that-va-gia

Từ Thái Lan, Linh Mục Namwong kêu cứu cho các cựu thuyền nhân bị bỏ rơi
https://machsongmedia.com/vietnam/bao-ve-nguoi-ti-nan/1918-tu-thai-lan-linh-muc-namwong-keu-cuu-cho-cac-cuu-thuyen-nhan-bi-bo-roi

Kêu gọi lòng trắc ẩn cho một cựu thuyền nhân bị bỏ rơi ở Thái Lan
https://machsongmedia.com/vietnam/bao-ve-nguoi-ti-nan/1891-keu-goi-long-trac-an-cho-mot-cuu-thuyen-nhan-bi-bo-roi-o-thai-lan

Bà Thạch Thị Phay: Một cuộc đời quá đỗi bất hạnh và nỗi khao khát gặp lại con dù chỉ một lần…
https://vietbao.com/a314894/mot-cuoc-doi-qua-doi-bat-hanh-va-noi-khao-khat-duoc-gap-lai-con-du-chi-mot-lan-

Viết một bình luận